Voorwoord

Beste lezer,

De vorige edities van Toverberg werden overheerst door oorlogszuchtige mannen en de gruweldaden die ze in recente of lang vervlogen tijden pleegden. Dit keer spelen vooral vrouwen de hoofdrol. Vrouwen zijn vaak het eerste slachtoffer van het oorlogsgeweld, zoals de Femmes d’Alger die diepe Impressies nalieten bij Patrick De Wulf. Of An, de geliefde van de soldaat in Ivo Michiels’ Boek Alfa, wier toekomst er in mijn Canonschot ook niet bepaald rooskleurig uitziet. Vrouwen zijn trouwens niet enkel in oorlogssituaties het slachtoffer: ook in de passionele liefdesdrama’s die we samen met Bart Madou en de Brontë-zusjes hebben Beleefd, kwamen de vrouwen er doorgaans bekaaid vanaf.

Soms zijn de rollen echter omgekeerd. In Nob(e)lesse oblige stel ik jullie Olga Tokarczuk voor, die in een soort literaire whodunit een vrouw op zoek laat gaan naar een moordenaar – of toch niet? En in De Kroon met Twee Pieken, die door Marie-Claire Devos en de Leesgroep Zedelgem werd aangepast, wordt het hoofdpersonage omringd door vier vrouwen die zijn leven bepalen. Vier vrouwen zijn het ook die de filosofie weer tot leven brengen in Het kwartet, een Buitenbeentje van Bart Madou. Trouwens, over buitenbeentjes gesproken: Bart Ontstofte ook Sonoka’s verhaal, een verhaal dat eindigt in een lesbische rapsodie.

Dat brengt ons dan weer naadloos bij de muziek, en ook daar geven vrouwen dit keer de toon aan. We beginnen met het Sprookje van moeder de Gans bij Barts Ciboure en gaan dan Crescendo naar Clara en Alma, twee grote vrouwen die helaas te veel in de schaduw van hun illustere mannen stonden. Dat was hen misschien niet overkomen als ze Eugeen van Mieghem hadden ontmoet, want Chris Spatz toont ons in haar Buitenbeentje onder meer diens prachtige vrouwenportretten.

Wist je trouwens al dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat kijken naar kunst een kalmerend en ontstekingsremmend effect heeft? Wanneer dat onderzoek verder wordt uitgebreid naar literatuur en muziek, komt men ongetwijfeld tot dezelfde conclusie. Misschien komt er een tijd dat dokters een portie cultuur voorschrijven tegen burn-out of depressie. Dan is deze Toverberg alvast een stevige winterkuur. Want er valt nog heel wat Te Beleven, zoals een ontmoeting met De kleine prins en een panelgesprek over het lezen van de klassieken. Daar mag de val van Ikaros niet op ontbreken; hij is trouwens neergestort in de tuin van dichter Willem Roggeman, weet Buitenbeentje Andreas Van Rompaey. En Felix Timmermans, is dat intussen ook geen klassieker? De Poëzie van Renaat Ramon brengt hem in elk geval hulde.

Afsluiten doen we tenslotte met nog een streepje muziek, of althans de poëtische Combinaties ervan van Guy Van Hoof. Niks beters dan wat romantische jazzmuziek om alvast in kerststemming te komen.

Ik wens je mede namens de voltallige redactie van harte een fijne, vredevolle kersttijd en een goeie start van alweer een beTOVERend nieuw jaar!

Els Vermeir